اصول مهم طراحی سرویس بهداشتی
در طراحی سرویس بهداشتی، به دلیل ابعاد کوچک آن معمولاً کمتر به آن توجه می‌شود، اما باید خاطرنشان کرد که رعایت ابعاد، استانداردها و اصول طراحی در این فضای محدود از اهمیت بالایی برخوردار است. سرویس بهداشتی بخشی از منزل است که ما به طور روزانه از آن بهره می‌گیریم. از این رو، اهمیت طراحی دکوراسیون آن بسیار بالاست. یکی از موارد حائز اهمیت در طراحی سرویس بهداشتی این است که این فضا باید در نقطه‌ای از منزل قرار گیرد که به پذیرایی دید نداشته باشد. به عبارتی دیگر، درب ورودی سرویس بهداشتی نباید به سمت ناحیه نشیمن خانه باز شود. در این نوشتار، مجموعه‌ای از اصول طراحی برای سرویس‌های بهداشتی را معرفی کرده و به تحلیل برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
اصول طراحی سرویس بهداشتی
برای آغاز، لازم است بدانید که طراحی یک سرویس بهداشتی استاندارد به فضایی با حداقل ابعاد 110 در 110 سانتی‌متر احتیاج دارد. این اندازه ممکن است تا حدودی تغییر کند، اما پیشنهاد می‌شود که در صورت امکان، این حداقل ابعاد رعایت شود. همچنین، ابعاد حداقلی برای سرویس بهداشتی افراد دارای معلولیت برابر با 150 در 170 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. حداقل ارتفاع سرویس بهداشتی 210 سانتی متر و عرض درب آن معمولا بین 70 تا 80 سانتی متر است. به طور کلی باید توجه داشت که در این فضا علاوه بر زیبایی، رعایت بهداشت و نظافت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و این موضوع باید در تمامی مراحل طراحی، از جمله انتخاب مواد، اکسسوری‌ها، جانمایی‌ها و غیره لحاظ شود. برخی از اصول و استاندارد های طراحی سرویس بهداشتی شامل موارد زیر است:
موقعیت سرویس بهداشتی
سرویس بهداشتی و حمام در نزدیکی اتاق‌ها و در قسمت خصوصی منزل طراحی می‌شوند به گونه‌ای که از دید فضاهای عمومی مانند نشیمن پنهان باشند. همچنین در صورت امکان، یک سرویس بهداشتی در ناحیه عمومی و معمولاً نزدیک درب ورودی برای مهمانان در نظر گرفته می‌شود. نکته حائز اهمیت در تعیین موقعیت سرویس، جلوگیری از دید مستقیم به فضاهای عمومی خانه است.
در واحدهایی که در یک طبقه واقع شده‌اند، سرویس‌ها به گونه‌ای چیده می‌شوند که امکان ایجاد یک دیوار تاسیساتی مشترک برای آن‌ها فراهم گردد. همچنین در ساختمان‌های چند طبقه، سرویس‌ها معمولاً به صورت عمودی روی یکدیگر قرار می‌گیرند تا فرآیندهای تاسیساتی مانند لوله‌کشی آب و فاضلاب آسان‌تر و بهینه‌تر انجام شود. لازم به ذکر است که هر واحد باید دارای سیستم تخلیه مستقل باشد.
نورپردازی
نورپردازی در طراحی سرویس بهداشتی به اندازه سایر قسمت‌های منزل اهمیت دارد. نواحی اطراف آینه باید به اندازه کافی روشن باشند تا امکان آرایش و اصلاح صورت فراهم شود. ایده‌آل‌ترین روش، استفاده از نور در اطراف آینه است و بهتر است از نصب یک چراغ به تنهایی در بالای آینه پرهیز کنید. همچنین، حمام نیز نیاز به نور مناسب دارد.
پنجره
در هنگام طراحی یک سرویس بهداشتی، وجود پنجره نه تنها برای ورود نور بلکه برای تهویه نیز بسیار حائز اهمیت است و به کاهش بوی نامطبوع و بخار در فضا کمک می‌کند. بنابراین، در صورت امکان، بهتر است برای سرویس بهداشتی پنجره‌ای در نظر گرفته شود و به منظور حفظ حریم خصوصی، آن را در ارتفاع بالا قرار دهید و از شیشه‌های مات بهره ببرید.
تهویه
برای بهبود تهویه، علاوه بر استفاده از پنجره، باید از سیستم تهویه استاندارد و مناسب بهره برد. موقعیت دریچه تهویه باید بر اساس چیدمان اجزای موجود در سرویس تعیین گردد. یکی از عوامل مؤثر در کاهش بوی نامطبوع، سیفون پرفشار است. همچنین، دمای ایده‌آل برای حمام بین 22 تا 24 درجه و برای توالت 20 درجه توصیه می‌شود.
کف و دیوار
به علت رطوبت زیاد و نیاز به نظافت مکرر، سطوح کف و دیوارها باید قابلیت شستشو داشته باشند. همچنین، جنس این سطوح باید به گونه‌ای انتخاب شود که از لغزش جلوگیری کند. مصالح مورد استفاده باید قابلیت جذب رطوبت و آب را داشته باشند. برای کف، استفاده از مصالح با اندازه‌های کوچک توصیه می‌شود تا شیب‌بندی کمتر به چشم بیاید. همچنین، کف سرویس و دیوارها تا ارتفاع 60 سانتی‌متر باید دارای عایق رطوبتی باشند.
در این محیط، درزگیری از اهمیت بالایی برخوردار است تا میزان جذب رطوبت کاهش یابد. برای سقف و انتهای دیوار، می‌توان از رنگ‌های روغنی که قابلیت جذب رطوبت دارند، بهره برد. همچنین، باید سطح کف نسبت به درب ورودی سرویس پایین‌تر طراحی شود تا از نفوذ آب به خارج جلوگیری شود.
روشویی
روشویی باید طولی بین 40 تا 60 سانتی‌متر و عرضی حدود 30 سانتی‌متر برای شستشو داشته باشد و همچنین باید فضای کافی در اطراف خود برای قرار دادن وسایل فراهم کند. ارتفاع آن نیز باید تقریباً 80 تا 90 سانتی‌متر باشد. در مکان‌های کوچک که در مقابل روشویی قرار دارد و احتمال برخورد در با آن وجود دارد، از روشویی‌هایی با لبه‌های منحنی استفاده می‌شود.
